EKG (Elektrokardiyogram) testi, kalbin elektriksel aktivitesini ölçer ve kalbin işleyişi hakkında önemli bilgiler sağlar. EKG sonuçlarını okumak, uzmanlık ve deneyim gerektiren bir süreçtir. Ancak, temel EKG öğelerini anlamak, test sonuçlarının ne anlama geldiğini anlamanıza yardımcı olabilir. Aşağıda, EKG testi sonuçlarını temel bir şekilde nasıl okuyacağınızı açıklayacağız
EKG’nin Temel Bileşenleri
EKG, kalbin elektriksel aktivitesinin zamanla nasıl değiştiğini gösteren dalgaların kaydıdır. Bir EKG kaydında dört ana bileşen bulunur
- P Dalgası: Atriyumların kasılmasını (depolarizasyonunu) temsil eder. Kalbin üst odacıkları olan sağ ve sol atriyumlar, elektriksel uyarı ile kasılır.
- QRS Kompleksi: Ventriküllerin kasılmasını (depolarizasyonunu) temsil eder. Kalbin alt odacıkları olan sağ ve sol ventriküller, elektriksel uyarı ile kasılır.
- T Dalgası: Kalp kasının iyileşmesini (repolarizasyonunu) temsil eder. Kalp kası kasılmadan sonra normal durumuna geri döner.
- PR Intervali: P dalgası ile QRS kompleksi arasındaki süreyi gösterir. Bu, elektriksel sinyalin atriyumdan ventriküllere ne kadar sürede geçtiğini gösterir.
- QT Intervali: QRS kompleksi ile T dalgası arasındaki süreyi gösterir. Kalbin elektriksel döngüsünün tamamlanma süresini temsil eder.
EKG Kaydında Temel Değerlendirilen Parametreler
Bir EKG kaydında birkaç ana parametre değerlendirilir. Bunlar kalbin hızını, ritmini ve elektriksel aktivitesindeki olası anormallikleri içerir.
Kalp Hızı
- Normal kalp hızı: Dakikada 60 ile 100 atış arasında olmalıdır. EKG’de kalp hızı, R-R mesafesi (iki R dalgası arasındaki mesafe) ölçülerek hesaplanabilir.
- Eğer R-R mesafesi kısa ise kalp hızı yüksektir (taşikardi).
- Eğer R-R mesafesi uzun ise kalp hızı düşüktür (bradikardi).
Kalp Ritmi
Kalp ritmi, kalbin atışlarının düzenliliğini gösterir. İdeal olarak, kalp atışları düzenli olmalıdır. EKG’de kalp ritmi aşağıdaki şekilde incelenir
- Sinüs ritmi: Normal ve düzenli bir kalp ritmidir. P dalgası her QRS kompleksinden önce gelir ve belirli bir düzenle takip eder.
- Aritmi: Anormal ritimlerdir. P dalgası düzensiz olabilir veya bazen hiç görünmeyebilir
P Dalga
P dalgasının varlığı: Eğer P dalgası varsa, bu atriyumların düzgün bir şekilde kasıldığını gösterir. Eğer P dalgası yoksa, atriyumlar düzgün çalışmıyor olabilir (örneğin, atrial fibrilasyon).
QRS Kompleksi
- Genişlik ve şekil: QRS kompleksi, ventriküllerin kasılmasını temsil eder. Normalde dar ve sivri olmalıdır. Eğer genişse, bu kalbin ventriküllerinin anormal çalıştığını gösterebilir.
- Anormal QRS: Geniş QRS kompleksleri, kalp krizi veya kalp bloğu gibi durumları gösterebilir.
ST Segmenti
- ST segmenti yükselmesi: Kalp kasının oksijen eksikliği yaşadığını veya kalp krizini (miyokard enfarktüsü) gösterebilir. ST segmentindeki yükselme, kalp krizinin aktif bir döneminde olduğunu belirtebilir.
- ST segmenti depresyonu: Kalp kasında iskemi (kan akışı bozukluğu) olduğunu gösterebilir. Bu da kalp krizi riski veya kalp hastalığının bir belirtisi olabilir.
T Dalgası
- T dalgası inversiyonu: T dalgasının ters dönmesi, kalp kasının iyileşme sürecinde sorunlar olduğunu gösterebilir, bu genellikle iskemi veya kalp krizi sonrası görülür.
QT Intervali
- QT intervalinin uzaması: Bu durum, kalp kasının elektriksel döngüsünün çok uzun sürdüğünü ve aritmi riskini artırabileceğini gösterebilir. Bu, bazı ilaçlar veya elektrolit dengesizliklerinden kaynaklanabilir.
EKG’de Anormal Durumlar ve Ne Anlama Geldikleri
Taşikardi (Yüksek Kalp Hızı)
- Nedenleri: Stres, yüksek kafein tüketimi, elektrolit dengesizlikleri, kalp hastalıkları (örneğin, kalp krizi, kalp yetmezliği).
- EKG’deki Belirtiler: R-R mesafesi kısa ve düzenli aralıklarla kalp atışları.
Bradikardi (Düşük Kalp Hızı)
- Nedenleri: Vagal sinir aktivitesi, kalp blokları, bazı ilaçlar.
- EKG’deki Belirtiler: R-R mesafesi uzun ve düzenli aralıklarla kalp atışları.
Aritmi (Düzensiz Kalp Atışı)
- Nedenleri: Atrial fibrilasyon, ventriküler taşikardi, atriyal flutter.
- EKG’deki Belirtiler: Düzensiz P dalgaları ve QRS kompleksleri.
Kalp Krizi (Miyokard İnfarktüsü)
- Nedenleri: Koroner arterlerdeki tıkanıklık nedeniyle kalp kasının oksijen alamaması.
- EKG’deki Belirtiler: ST segment yükselmesi, Q dalgasının oluşumu, T dalgası inversiyonu.
Sol Ventrikül Hipertrofisi
- Nedenleri: Yüksek tansiyon, kalp kapak hastalıkları.
- EKG’deki Belirtiler: QRS kompleksinin genişlemesi ve amplitüdünün artması.
Elektrolit Dengesizlikleri
- Nedenleri: Hipokalemi (düşük potasyum), hiperkalemi (yüksek potasyum), hipokalsemi (düşük kalsiyum).
- EKG’deki Belirtiler: Anormal T dalgaları, genişlemiş QRS kompleksleri, uzamış QT intervali.